روش تشخیص عسل طبیعی از تقلبی

سوال:

سلام و عرض ادب خدمت دکتر عموشاهی.

من م. کوهکن مشتری فروشگاه اینترنتی عسل شما از تهران هستم.

اخیرا مطلبی در مورد «شناخت عسل طبیعی» را در یکی از خبرگزاری ها خواندم که با دانسته های قبلی ام تطبیقی نداشت.

لطف می کنید اگر صحت و سقم مطالب زیر را بررسی کنید.

توضیح: با توجه به اینکه متن ارسالی آقای کوهکن طولانی است، آن را در بخش های جداگانه بررسی می کنیم و صحت هر قسمت را در زیر آن توضیح می دهیم

قسمت اول: چگونه «عسل طبیعی» را از عسل تقلبی تشخیص دهیم

تنوع عسل خوب و مرغوب در اقلیم‌های مختلف، از گذشته شناسایی عسل خوب را دشوار می‌کرد.

حال با ورود عسل نامرغوب به بازار و طمع‌ورزی افراد سودجو، این شناسایی مهارت ویژه‌ای می‌خواهد.

برخی گمان می‌کنند طعم، رنگ، میزان چسبندگی، میزان رطوبت، شعله‌ور شدن یا نشدن، شکرک زدن یا نزدن و… نشانه‌های خوبی برای شناسایی عسل مرغوب است.

این نشانه‌ها هیچ‌کدام قطعی نیست زیرا طعم، رنگ و میزان رطوبت عسل، رابطه مستقیمی با محیطی که زنبور در آن تغذیه کرده، دارد.

اگر تجربه کافی برای شناسایی عسل خوب ندارید، فعلاً به مشخصات و استانداردهایی که نهادهای مسئول برای تولیدکنندگان محصولات عمده، تعریف کرده‌اند اکتفا کنید.

آزمایشگاه‌های معتبر برای تشخیص خلوص عسل و محاسبه میزان قند افزودنی به آن به مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند.

البته نشان‌های شرکت‌های مشهور لزوماً محصولات خوب عرضه نمی‌کنند.

به‌علاوه بسیاری از محصولات طبیعی و خوب، نشان و علامت نهادهای مسئول یا تولیدکنندگان مشهور را ندارند.

بنابراین اگر به فروشگاه‌های معتبر و افراد امین دسترسی دارید، برای تهیه عسل به آنها مراجعه کنید تا خودتان به شناسایی عسل خوب مهارت یابید.

به‌قول دکتر «اسفندیار رشید‌زاده» عسل‌شناس و زنبوردار نمونه کشور «برای مصرف‌کننده یک راه بیشتر برای تشخیص عسل وجود ندارد؛ آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شکل ظاهری عسل را ارزیابی می‌کند، با بینی‌اش آن را بو می‌کند، با زبانش آن را مزه‌مـزه می‌‌کند اگر مجموعه باب طبعش بود، اگر عسل به‌خصوص عطر و طعم گلها را داشت این عسل، عسل واقعی (طبیعی) است و ارزش آن را دارد که بهای آن را در حد معقول بپردازد».

بررسی قسمت اول: چگونه «عسل طبیعی» را از عسل تقلبی تشخیص دهیم

هرچند در این قسمت روش خانگی مشخصی برای شناسایی عسل طبیعی از عسل تقلبی ارائه نشده است ولیکن مطالب ارائه شده دید خوبی راجع عسل طبیعی به خواننده می دهد و به معرفی آزمایشگاه عسل به عنوان مهمترین مرجع تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی می پردازد و در کل، مطالب این قسمت صحیح است.

قسمت دوم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی-میزان چسبندگی عسل طبیعی

در این بخش به چند روش ساده‌تر برای شناسایی عسل مرغوب اشاره می‌کنم.

الف: میزان چسبندگی؛ عسل خوب، چسبندگی فوق‌العاده‌ای دارد.

این میزان را به چند روش می‌توان آزمود؛

1- انگشتان سبابه و شست را به عسل آغشته کنید و با باز و بسته کردن آنها میزان چسبندگی را امتحان کنید.

2- دو ظرف را برای آزمایش انتخاب کنید.

یک ظرف همراه با عسل که مانند پارچ یا مجرای سرریز آن باریک و نازک باشد، و ظرف دیگر که عسل را در آن بریزید.

ظرف عسل را با ارتفاع حدود یک متر سرازیر کنید و یک رشته نازک عسل را به ظرف دوم سرازیر کنید.

عسلی که مرغوب باشد و چسبندگی فوق‌العاده داشته باشد به‌صورت یک نخ، سرازیر می‌شود و تا ظرف پایینی برسد از ظرف بالایی دل نمی‌کند.

اما شهد تقلبی یا عسل نامرغوب «تلاپ»، «تلاپ» فرو می‌افتد.

3- یک ظرف شیشه‌ای ساده مثل لیوان را پر از آب سرد  کنید.

توجه داشته باشید که آب حتماً سرد و خنک باشد و ولرم نباشد، با یک قاشق مقداری عسل را از ارتفاعی بالاتر از لیوان، به آب بیفزایید.

عسل مرغوب، به‌صورت یک رشته درون آب می‌ریزد و مانند طناب در قاعده لیوان جمع می‌شود و مدت مدیدی به همان حالت باقی می‌ماند و طعم آب سرد را شیرین نمی‌کند.

اما شهد یا عسل نامرغوب، در این حالت، در اندک زمانی با آب سرد مخلوط می‌شود و رنگ و طعم شهد آرام آرام به کل آب سرایت می‌کند.

عسل نامرغوب، درست مانند شهدی که برای تهیه شربت ساخته شده است، آب را شیرین می‌کند.

بررسی قسمت دوم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی-میزان چسبندگی عسل طبیعی

تست چسبندگی که برای شناخت عسل طبیعی ارائه شده، مثال های نقض زیادی دارد. عسل های طبیعی نواحی مرطوب مانند عسل های شمال کشور، رطوبت زیادی دارند.

فلذا این عسل ها چسبندگی کمتری داشته و نسبت به عسل های نواحی خشک از غلظت کمتری برخوردارند و درنتیجه این عسل ها راحت تر در آب حل می شوند.
از طرف دیگر عسل های تقلبی (عسل صنعتی) و عسل های شکری و تغذیه ای (عسل تجاری) بسیاری در بازار عسل ایران وجود دارد که به قول نویسنده «تلاپ تلاپ» نمی ریزند و ممکن است با این تست به اشتباه بیفتیم و تصور کنیم که این عسل ها طبیعی هستند.

قسمت سوم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی-پایداری ویژگی ها

ب: پایداری ویژگی‌ها؛ عسل خوب و طبیعی، ویژگی‌های خود را در حالت طبیعی از دست نمی‌دهد.

این حالت به چند روش قابل آزمایش است؛

1- یک ظرف عسل خوب و طبیعی، رنگی یکنواخت دارد.

اگر یک واحد از آن را جدا کنید، همانند بقیه ظرف عسل، یک میزان چسبندگی، رنگ، طعم و وزن دارد.

غیرممکن است وزن مخصوص یک سانتی‌مترمکعب از یک ظرف عسل طبیعی، از وزن مخصوص بقیه ظرف بیشتر یا کمتر باشد.

حال آنکه ممکن است دیگر شهدها و عسل‌های نامرغوب وزن مخصوص، رنگ و طعم یکنواختی نداشته باشند.

2- با گذشت زمان، میزان چسبندگی، میزان شیرینی، میزان مغذی بودن، طعم و عطر عسل طبیعی، تغییر نمی‌کند.

3- عسل طبیعی، کپک نمی‌زند و فاسد نمی‌شود.

گزارش شده که در اهرام مصر، عسل‌های بازمانده از هزاران سال پیش، همچنان سالم و قابل استفاده بوده‌اند.

4- البته گرمای زیاد یا سرمای زیاد بر عسل خوب هم تأثیر منفی دارد؛ رنگ برخی از عسل‌های خوب پس از سرد شدن، کدر می‌شود و این اتفاق نمی‌تواند نشانه بد بودن عسل باشد.

بررسی قسمت سوم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی-پایداری ویژگی ها

تقریبا مطالب این بخش صحیح است. تنها نقدی که بر این مطلب وارد است این است که عسل طبیعی در حجم زیاد پررنگ تر به نظر می رسد ولی در حجم کمتر کم رنگ تر.

قسمت چهارم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی-رطوبت عسل طبیعی

ج: رطوبت؛ عسل طبیعی رطوبت چندانی ندارد.

برخی افراد از میزان رطوبت عسل، تا حدودی به میزان طبیعی بودن عسل پی می‌برند؛ در این خصوص لازم به یادآوری است:

1- می‌توان شیشه عسل را بالا و پایین کرد. از سرعت بالا و پایین رفتن حباب‌های داخل شیشه می‌توان میزان رطوبت آن را دریافت.

2- با آزمون‌های اول و دوم که برای سنجش میزان چسبندگی عسل ذکر کردیم، و بررسی میزان کش آمدن عسل، می‌توانیم زیادی و کمی رطوبت آن را دریابیم.

بررسی قسمت چهارم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی-رطوبت عسل طبیعی

همان طور که در قسمت دوم بیان کردیم، این روش به هیچ وجه نمی تواند تمایزی بین عسل تغذیه ای و عسل طبیعی ایجاد کند و راه شناسایی عسل طبیعی از عسل تقلبی محسوب نمی گردد.

قسمت پنجم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- طعم و مزه

د: طعم و مزه؛ عسل طبیعی شیرینی ویژه و طعم خاصی دارد.

البته بین عسل‌های مختلف به‌دلیل تفاوت تغذیه زنبور و اقلیم زیستی آن، طعم‌های متفاوتی چشیده می‌شود اما عسل طبیعی از هرگونه و اقلیم، مزه‌ای ممتاز از شکر، شیره خرما و انگور و… دارد.

بررسی قسمت پنجم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- طعم و مزه

مطالب این قسمت صحیح است.

قسمت ششم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- رنگ

و: رنگ؛ عسل طبیعی رنگ‌های مختلفی دارد اما چنان که در بخش «پایداری ویژگی‌ها» گفتیم، رنگ آن یک‌نواخت است.

اگر ظرف عسل شفاف و شیشه‌ای ‌باشد، در جای جای یک ظرف عسل طبیعی، تفاوت رنگ، پررنگ یا کمرنگ بودن، دیده نمی‌شود.

گذر زمان هم رنگ عسل طبیعی را تغییر نخواهد داد در حالی که دیگر شهدها و عسل غیرطبیعی براثر گذر زمان به‌دلیل تابش آفتاب، تبخیر و کاهش رطوبت و… رنگی تیره‌تر به خود خواهد گرفت.

بررسی قسمت ششم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- رنگ

این مطالب در حالت کلی صحیح نیست.

طبیعی ترین عسل نیز در گذر زمان دچار تغییر رنگ خواهد شد و به مرور زمان عموما تیره تر می شود.

قسمت هفتم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- عطر و بو

ز: عطر و بو؛ عطر نیز نشانه دیگری برای شناسایی عسل خوب است.

البته همانند آنچه درباره طعم گفتیم بین عسل‌های مختلف به‌دلیل تفاوت تغذیه زنبور و اقلیم زیستی آن، بوهای متفاوتی استشمام می‌شود.

عسل غیرطبیعی یا نامرغوب یا بویی ندارد یا بوی آن جذاب نیست اما عسل طبیعی رایحه‌ای ممتاز و خوش دارد.

اگر در یک اتاق کوچک، ظرف عسل را باز کنند، کسانی که شامه معمولی دارند و عسل را ندیده‌اند، حتماً از رایحه مطبوع، وجود عسل را در آن نزدیکی درمی‌یابند.

عسل‌هایی که زنبور آن از گل‌های معطر همانند گل محمدی، زعفران، اقاقیا تغذیه کرده‌اند، رایحه خوشبو‌تری دارند تا عسل‌هایی که زنبورهای آن از باغ‌های میوه یا گون تغذیه کرده باشند، کسی که شامه‌اش به بوهای طبیعی آشناست و رایحه گیاهان معطر را می‌شناسد به‌راحتی از بوی انواع عسل، انواع گیاهانی را که زنبور از آن بهره برده شناسایی می‌کند؛ عسل گیاهان و میوه‌های معطر مانند گل‌محمدی، زعفران و سیب شامه‌نواز است، عسل گون هم خوشبو است اما بوی آن به‌اندازه مواردی که یاد کردیم، دلنواز نیست.

بررسی قسمت هفتم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- عطر و بو

مطالب این بخش دچار نقص زیاد است.

متاسفانه نویسنده مطلع نبوده که برخی از افراد سودجو، جهت عدم شناسایی عسل طبیعی از عسل تقلبی ، به عسل های خود اسانس اضاف می کنند تا خریدار عسل را دچار اشتباه و وسوسه کرده و عسل شکری خود را بجای عسل طبیعی بفروشند.

قسمت هشتم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- شکرک زدن یا رس بستن عسل طبیعی

آیا شکرک‌زدن عسل نشانه تقلبی‌بودن عسل است

اول ــ نگه‌داری عسل طبیعی نیازمند محیط فریزری و یخچال نیست؛ عسل را در محیط طبیعی نگه دارید البته گرمای بالاتر از 40 درجه بر کیفیت عسل اثر می‌گذارد و خواص طبیعی آن را می‌کاهد.

دوم ــ اگر در عسل طبیعی، جانوری مثل سوسک یا پشه بیفتد، در درون عسل، به همان حالت اولیه معلق و سالم، باقی می‌ماند.

لازم نیست چنین عسلی را دور بریزید، می‌توانید پشه یا جانور را از آن خارج کرده و از آنجایی که تغذیه از آن عسل مشمئز‌کننده است، آن را به‌عنوان ضماد برای درمان‌های جلدی و پوستی استفاده کنید.

سوم ــ به‌خلاف باور رایج بسیاری از مردم، شکرک زدن عسل نشانه بد بودن آن نیست.

برخی از عسل‌ها، در سرما، شکرک می‌زنند و رنگ آنها کمی مات می‌شود.

در واقع شکرک زدن عسل، پدیده طبیعی تبلور و بلوری شدن یا کریستالیزاسیون عسل است.

دکتر شهرستانی استاد دانشگاه و مؤلف کتاب «زنبور عسل و پرورش آن» می‌نویسد: شکرک زدن عسل نه‌تنها دلیل بر بدی و تقلبی بودنش نیست بلکه به‌عکس معرف آنست که عسل کاملاً سالم بوده و به هیچ وجه بـا شکر مخلوط نشده است.

چهارم ــ مزه، عطر، طعم، رنگ و بوی عسل فقط مربوط به گل هر منطقه است و به نژاد زنبور عسل بستگی ندارد؛ «نوع نژاد فقط در پرکاری و کم‌کاری تأثیر دارد».

بررسی قسمت هشتم: روش تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی- شکرک زدن یا رس بستن عسل طبیعی

مطالب این قسمت صحیح است.

عسل کوهستان عموشاهی کیفیت عسل های خود را تضمین می کند یعنی چنانچه مشتری بر اساس برگه آزمایشگاه عسل، نامرغوب بودن عسل را ثابت کند، به مشتری خسارت پرداخت می کند، هرچند تاکنون چنین مساله ای پیش نیامده است.

قابل توجه مشتریان گرامی عسل کوهستان و هموطنان گرامی:

لطفا برای خرید عسل در تهران و شهرستان ها از برندهای معتبر عسل خرید نمائید.

البته دقت فرمائید که برند معتبر عسل با برند معروف عسل تفاوت بسیاری دارد.

عسل فروشی معتبر علاوه بر فروشگاه اینترنتی عسل، باید دارای جا و مکان و سابقه نیک طولانی در فروش عسل باشد.

فروشگاه معتبر عسل حتما دارای نماد اعتماد است و بهتر است فروشنده زنبوردار هم باشد.

هموطنان گرامی برای خرید عسل طبیعی در تهران مرتبا سراغ فروشگاه عسل در تهران را می گیرند.

لذا به اطلاع می رسانیم که برای خرید عسل در تهران، عسل کوهستان هیچ شعبه ای در تهران ندارد.

تمامی سفارشات عسل طبیعی تهران و سراسر کشور از اصفهان ارسال می گردد.

چنانچه قصد خرید مطمئن عسل کوهستان دکتر عموشاهی را دارید می توانید از فروشگاه اینترنتی عسل کوهستان به نشانی ASAL20.ir خرید نمائید.

تمامی عسل های دیگری که با نام « عسل کوهستان » به فروش می رسد، تحت ضمانت عسل دکتر عموشاهی نمی باشد.

ضمنا عواقب مصرف هرگونه عسل تقلبی و مصنوعی بر عهده شخص فروشنده و خریدار است.

لطفا در هنگام خرید عسل هایی که با نام کوهستان ارائه می گردند به لوگوی اصلی عسل کوهستان دقت فرمائید تا متضرر نشوید.

هرگونه کپی برداری از مطالب سایت عسل کوهستان ممنوع است و پیگرد قانونی دارد